Gips, powszechnie stosowany minerał siarczanowy o wielkim znaczeniu handlowym, złożony z uwodnionego siarczanu wapnia (CaSO4·2H2O). W dobrze rozwiniętych kryształach minerał powszechnie nazywany jest selenitem. Włóknista masywna odmiana ma jedwabisty połysk i nazywana jest satynowym sparem; jest półprzezroczysta i opalizująca i jest ceniona za ozdoby i biżuterię. Drobnoziarnista masywna odmiana zwana alabastrem jest rzeźbiona i polerowana do rzeźb i ozdobnych zastosowań, gdy jest czysta i półprzezroczysta. Gypsite to ziemista odmiana pulverulentna.,
Zdjęcie Sandy Grimm. Houston Museum of Natural Science
Gips występuje w rozległych złożach związanych z innymi minerałami parytetu (np. anhydrytem i halitem), szczególnie w osadach permskich i triasowych; jest zdeponowany z solanki oceanicznej, a następnie anhydrytu i halitu., Występuje również w znacznej ilości w słonych jeziorach i solankach i jest ważnym składnikiem cap rock, skały anhydrytowo-gipsowej tworzącej pokrycie na solnych Kopułach, jak w Teksasie i Luizjanie. Bardzo często powstaje z uwodnienia anhydrytu przez wody powierzchniowe i gruntowe, a tym samym wiele warstw gipsowych przechodzi w skały anhydrytowe. Wymiana ta powoduje wzrost objętości o 30% do 50% i powoduje intensywne, szczelne fałdowanie pozostałych warstw anhydrytu. Gips występuje również w wapieniach, wapieniach dolomitowych i niektórych łupkach.,
Joseph and Helen Guetterman collection; photograph, John H. Gerard/Encyclopædia Britannica, Inc.
© American Chemical Society (a Britannica Publishing Partner)Zobacz wszystkie filmy do tego artykułu
złoża gipsu występują w wielu krajach, ale Hiszpania, Tajlandia, Stany Zjednoczone, Turcja i Rosja są jednymi z wiodących producentów. Największy kryształ gipsu znaleziono w kopalni Braden w Chile i przekracza 3 metry (około 10 stóp) długości i 0,4 metra (około 1,5 stopy) średnicy. W USA,, handlowe złoża gipsu osadowego występują w Nowym Jorku i Michigan; inne o znaczeniu gospodarczym występują w Wirginii, Ohio, Iowa, Kansas, Teksasie, Nevadzie i południowej Kalifornii. W Kanadzie gips jest produkowany na eksport w Nowej Szkocji i Nowym Brunszwiku. We Francji gips jest powszechny w marlach i glinach Kotliny Paryskiej (stąd nazwa gips Paryski), zwłaszcza w Montmartre.
Gips surowy jest stosowany jako topnik, nawóz, wypełniacz w papierze i tekstyliach oraz opóźniacz w cemencie portlandzkim., Około trzech czwartych całkowitej produkcji jest kalcynowany do wykorzystania jako tynk Paryża i jako materiały budowlane w gipsie, cementu Keene ' s, wyrobów płytowych, płytek i bloków. Tynk gipsowy jest białym materiałem cementującym powstałym w wyniku częściowego lub całkowitego odwodnienia gipsu mineralnego, zwykle z dodatkiem specjalnych opóźniaczy lub utwardzaczy. Stosowany w stanie plastycznym (z wodą), ustawia i twardnieje przez chemiczną rekombinację gipsu z wodą.
w przypadku szczególnie twardego tynku gips jest całkowicie odwodniony w wysokiej temperaturze i dodaje się takie substancje chemiczne, jak siarczan alkaliczny, ałun lub boraks. Włosy lub włókno oraz wapno lub glina mogą być dodawane do tynków podczas produkcji. Powłoki gipsowe, z wyjątkiem niektórych powłok wykończeniowych, są szlifowane. Zobacz też: Paryż.