znany jako Renesans, okres bezpośrednio po średniowieczu w Europie przyniósł wielkie ożywienie zainteresowania klasycznym nauczaniem i wartościami starożytnej Grecji i Rzymu. W kontekście politycznej stabilności i rosnącego dobrobytu, rozwojowi nowych technologii-w tym prasy drukarskiej, nowego systemu astronomii oraz odkrywaniu i eksploracji nowych kontynentów – towarzyszył rozkwit filozofii, literatury, a zwłaszcza sztuki., Styl malarstwa, rzeźby i sztuki dekoracyjnej utożsamiany z renesansem pojawił się we Włoszech pod koniec XIV wieku; osiągnął swój zenit pod koniec XV i na początku XVI wieku, w twórczości włoskich mistrzów, takich jak Leonardo da Vinci, Michał Anioł i Rafał. Oprócz wyrazu klasycznych tradycji grecko-rzymskich, Sztuka renesansu starała się uchwycić doświadczenie jednostki oraz piękno i tajemnicę świata przyrody.
początki sztuki renesansowej
początki sztuki renesansowej sięgają Włoch na przełomie XIII i XIV wieku., W tym tak zwanym okresie „proto-renesansu” (1280-1400) włoscy uczeni i artyści odradzali się w ideałach i osiągnięciach klasycznej kultury rzymskiej. Pisarze, tacy jak Petrarcha (1304-1374) i Giovanni Boccaccio (1313-1375), spoglądali wstecz na starożytną Grecję i Rzym i starali się ożywić języki, wartości i tradycje intelektualne tych kultur po długim okresie stagnacji, który nastąpił po upadku Cesarstwa Rzymskiego w VI wieku.
florencki malarz Giotto (1267?,-1337), najsłynniejszy artysta proto-renesansu, dokonał ogromnego postępu w technice realistycznego przedstawiania ludzkiego ciała. Jego freski zdobiły katedry w Asyżu, Rzymie, Padwie, Florencji i Neapolu, choć trudno było przypisać takie dzieła z pewnością.
Sztuka wczesnego renesansu (1401-1490)
w późnym XIV wieku proto-Renesans został stłumiony przez zarazę i wojny, a jego wpływy pojawiły się ponownie dopiero w pierwszych latach następnego wieku. W 1401 roku rzeźbiarz Lorenzo Ghiberti (ok., 1378-1455) wygrał duży konkurs na zaprojektowanie nowego zestawu bram z brązu do Baptysterium katedry we Florencji, pokonując współczesnych architektów, takich jak Filippo Brunelleschi (1377-1446) i młody Donatello (ok. 1386-1466), który później wyrósł na mistrza rzeźby wczesnego renesansu.
innym ważnym artystą pracującym w tym okresie był malarz Masaccio (1401-1428), znany z fresków Trójcy Świętej w kościele Santa Maria Novella (ok. 1426) i w Kaplicy Brancacci kościoła Santa Maria del Carmine (ok. 1427), oba we Florencji., Masaccio malował przez mniej niż sześć lat, ale we wczesnym renesansie miał duży wpływ na intelektualny charakter swoich prac, a także na stopień naturalizmu.
Florencja w okresie renesansu
chociaż Kościół katolicki pozostał głównym patronem Sztuki w okresie renesansu–od papieży i innych prałatów do klasztorów, klasztorów i innych organizacji religijnych-dzieła sztuki były coraz bardziej zamawiane przez rząd cywilny, sądy i zamożne osoby., Wiele dzieł sztuki powstałych w okresie wczesnego renesansu zostało zamówionych przez zamożne rodziny kupieckie Florencji, w szczególności przez rodzinę Medyceuszy.
od 1434 do 1492 roku, kiedy zmarł Lorenzo de' Medici–znany jako „wspaniały” ze względu na swoje silne przywództwo, a także poparcie dla sztuki–potężna rodzina przewodniczyła złotemu wiekowi dla Florencji., Rodzina Medici, odsunięta od władzy przez Republikańską koalicję w 1494 roku, spędziła lata na wygnaniu, ale powróciła w 1512 roku, aby przewodniczyć kolejnemu rozkwitowi Sztuki florenckiej, w tym szeregowi rzeźb, które teraz zdobią miejski Piazza della Signoria.
Sztuka renesansu (lata 1490-1527)
pod koniec XV wieku Rzym wyparł Florencję jako główne centrum sztuki renesansu, osiągając szczyt pod wpływem potężnego i ambitnego papieża Leona X (syna Wawrzyńca Medyceusza)., Trzech wielkich mistrzów-Leonardo da Vinci, Michał Anioł i Rafał-zdominowało okres znany jako wysoki Renesans, który trwał mniej więcej od początku 1490 roku aż do zajęcia Rzymu przez wojska Świętego cesarza rzymskiego Karola V Hiszpanii w 1527 roku. Leonardo (1452-1519) był ostatecznym „człowiekiem renesansu” ze względu na rozległość jego intelektu, zainteresowania i talentu oraz wyrażanie wartości humanistycznych i klasycznych., Najbardziej znane dzieła Leonarda, w tym „Mona Lisa” (1503-05), „Dziewica ze skał” (1485) i fresk „Ostatnia Wieczerza” (1495-98), ukazują jego niezrównaną zdolność do przedstawiania światła i cienia, a także fizyczne relacje między postaciami-ludźmi, zwierzętami i przedmiotami-a otaczającym je krajobrazem.
Michelangelo Buonarroti (1475-1564) czerpał inspiracje z ludzkiego ciała i tworzył dzieła na szeroką skalę. Był dominującym rzeźbiarzem wysokiego renesansu, tworzył takie dzieła jak Pietà in St., Katedra Piotra (1499) i Dawida w jego rodzinnej Florencji (1501-04). Ten ostatni wyrzeźbił ręcznie z ogromnego marmurowego bloku; słynny posąg mierzy pięć metrów wysokości, łącznie z jego podstawą. Chociaż Michał Anioł uważał się przede wszystkim za rzeźbiarza, osiągnął również świetność jako malarz, zwłaszcza dzięki ogromnemu freskowi pokrywającemu sufit Kaplicy Sykstyńskiej, ukończonemu przez cztery lata (1508-12) i przedstawiającemu różne sceny z Księgi Rodzaju.
Raphael Sanzio, najmłodszy z trzech wielkich mistrzów renesansu, uczył się od da Vinci i Michała Anioła., Jego obrazy–przede wszystkim” Szkoła Ateńska ” (1508-11), namalowane w Watykanie w tym samym czasie, gdy Michał Anioł pracował nad Kaplicą Sykstyńską-umiejętnie wyrażały klasyczne ideały piękna, spokoju i harmonii. Wśród innych wielkich artystów włoskich pracujących w tym okresie byli Sandro Botticelli, Bramante, Giorgione, Tycjan i Correggio.,
Sztuka renesansu w praktyce
wiele dzieł sztuki renesansu przedstawiało obrazy religijne, w tym tematy takie jak Matka Boska lub Madonna, i były spotykane przez współczesnych odbiorców tego okresu w kontekście rytuałów religijnych. Dziś są postrzegane jako wielkie dzieła sztuki, ale w tym czasie były postrzegane i używane głównie jako przedmioty dewocyjne., Wiele renesansowych dzieł zostało namalowanych jako ołtarze do włączenia do rytuałów związanych z Mszą katolicką i ofiarowanych przez patronów, którzy sponsorowali samą Mszę.
artyści renesansu pochodzili ze wszystkich warstw społecznych; Zwykle uczyli się jako praktykanci, zanim zostali przyjęci do profesjonalnej Gildii i pracowali pod opieką starszego mistrza. Artyści Ci nie byli Głodującymi bohemami, pracowali na zamówienie i byli zatrudniani przez mecenasów sztuki, ponieważ byli stabilni i niezawodni., Wschodząca klasa średnia we Włoszech starała się naśladować arystokrację i podnieść swój status, kupując sztukę dla swoich domów. Oprócz świętych obrazów wiele z tych dzieł przedstawiało domowe tematy, takie jak małżeństwo, narodziny i codzienne życie rodziny.
ekspansja i upadek
na przełomie XV i XVI wieku duch renesansu rozprzestrzenił się po całych Włoszech i Francji, Północnej Europie i Hiszpanii., W Wenecji artyści tacy jak Giorgione (1477/78-1510) i Tycjan (1488/90-1576) dalej rozwijali metodę malowania olejem bezpośrednio na płótnie; ta technika malarstwa olejnego pozwoliła artyście na przerobienie obrazu–tak jak malarstwo freskowe (na gipsie) nie–i dominowało w sztuce Zachodniej do dnia dzisiejszego. Malarstwo olejne w okresie renesansu można jednak prześledzić jeszcze dalej, do flamandzkiego malarza Jana van Eycka (zm. 1441), który namalował arcydzieło ołtarza w katedrze w Gandawie (ok. 1432)., Van Eyck był jednym z najważniejszych artystów Północnego renesansu; późniejszymi mistrzami byli niemieccy malarze Albrecht Durer (1471-1528) i Hans Holbein młodszy (1497/98-1543).XX wieku styl manierystyczny, z naciskiem na sztuczność, rozwinął się w opozycji do wyidealizowanego naturalizmu Sztuki wysokiego renesansu, a Manieryzm rozprzestrzenił się z Florencji i Rzymu, stając się dominującym stylem w Europie., Sztuka renesansu nadal była jednak celebrowana: XVI-wieczny florencki artysta i historyk sztuki Giorgio Vasari, autor słynnego dzieła „żywoty najwybitniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów” (1550), napisał o wysokim renesansie jako kulminacji całej sztuki włoskiej, procesu, który rozpoczął się wraz z Giottem pod koniec XIII wieku.