studia z zakresu ruchu browniańskiego. I.-o ruchu zarodników bakterii

I., Ruch Browna, utrzymujący się i nieregularny ruch małych cząstek zawieszonych w cieczy, został wykazany w pracy Wienera Jevonsa, Gouya i innych jako niezależny od takich warunków, jak wibracje, natężenie oświetlenia i prądy konwekcyjne; występuje on jednakowo na powierzchni Ziemi oraz w głębokich piwnicach lub tunelach. Jego aktywność w rzeczywistości wydaje się zależeć tylko od wielkości cząstek oraz od temperatury i lepkości płynu, w którym są zawieszone., Fakty te skłoniły Wienera, a następnie kilku innych, do przypisania ruchów molekularnym ruchom płynu, którego cząstki pełnią w ten sposób rolę wskaźników. W 1905 Einstein przedstawił tę teorię w określonej formie: pokazał, że całkowite przemieszczenie cząstki w dowolnym kierunku poziomym w danym czasie jest proporcjonalne do pierwiastka kwadratowego tego czasu i jest podane przez równania., D = X2 / 2T = RT/6πηηn, w którym D = współczynnik dyfuzji, X2 = średni kwadrat przemieszczenia w kierunku dowolnej osi poziomej w czasie t, T = temperatura bezwzględna, r = promień cząstki, η = lepkość zawiesiny cieczy, R = stała gazowa 83,2 x 106, i N = stała Avogadro, liczba cząsteczek w gram-cząsteczce gazu. Tak więc pomiary D lub X i t, wraz ze znajomością T, r i η, pozwalają obliczyć N i jego wartość w porównaniu z wartością uzyskaną innymi metodami.